Z jednej strony wszyscy chcemy być asertywni i przebojowi, a z drugiej - obawiamy się trochę nabycia wspomnianej umiejętności, ponieważ kojarzy się ona dość pejoratywnie. Nasza potrzeba bycia lubianym przez wszystkich sprawia, że staramy się ukryć nasze zdanie na dany temat, będąc przekonanym, że odmienna opinia bardziej nam przeszkodzi niż pomoże. Tak naprawdę nie musielibyśmy rezygnować z asertywności, gdybyśmy wiedzieli, co ona oznacza.
Spis treści:
Asertywność - czym jest i jakie ma znaczenie?
Asertywna komunikacja - co się na nią składa?
Asertywność w komunikacji - praktyczne wskazówki
Asertywna komunikacja - dlaczego warto nad nią pracować?
Asertywność - czym jest i jakie ma znaczenie?
Pojęcie asertywności
Asertywność to umiejętność przedstawiania swojego zdania, racji, opinii dotyczących innych osób przy zachowaniu szacunku wobec uczuć i pragnień drugiego człowieka. Służy ona przede wszystkim poprawie naszych interakcji interpersonalnych i pozwala na zachowanie swojej odrębności w sposób możliwy do akceptacji dla wszystkich uczestników rozmowy.
Znaczenie asertywności w komunikacji interpersonalnej
Dlaczego specjaliści tak nas zachęcają do ćwiczenia asertywności? Ponieważ pozwala ona na bycie szczerym - nie tylko wobec innych, ale również samego siebie. To, czy ktoś obdarzy nas sympatią, wcale nie zależy od liczby pochlebstw, jakie od nas otrzyma, ani tym bardziej od ilości sytuacji, w których przytakniemy naszemu rozmówcy (niezależnie od tego, co naprawdę myślimy). Na nasz wizerunek składa się bowiem szereg czynników, które określają nas jako człowieka pozytywnego, wartego uwagi bądź nie.
Asertywna komunikacja - co się na nią składa?
To, czy możemy uważać się za osoby asertywne, zależy przede wszystkim od tego, jak postrzegają nas inni oraz w jaki sposób współrozmówcy reagują na nasze komunikaty. Miarą asertywności jest to, czy potrafimy jasno wytyczyć granice komunikacyjne i przedstawić swoje racje w sposób niepozostawiający wątpliwości.
Na postawę asertywną składa się wiele czynników, spośród których należy wymienić:
- zachowanie - energiczne, aktywne, świadczące o pewności siebie, pozytywne i sympatyczne;
- kontakt wzrokowy, czyli umiejętność patrzenia komuś prosto w oczy;
- głos - umiejętność wysławiania się głośno i wyraźnie;
- uścisk ręki - zdecydowany, ale niezbyt mocny;
- wzbudzenie zaufania - m.in. poprzez ujawnienie dodatkowych informacji o sobie, dotyczących np. zainteresowań.
Asertywność w komunikacji - praktyczne wskazówki
Zachowanie
Czy myślicie, że człowiek asertywny to typ bierny, który niepewnie stoi z boku grupy? Oczywiście, że nie. Umiejętność ta wymaga bowiem zdolności przedstawienia swojej opinii, racji, nawet gdyby wymagało to dużej odwagi w ujawnieniu odmiennego zdania. Aby tego dokonać, musimy potrafić być aktywnymi mówcami, którzy śmiało i odważnie dyskutują z innymi, pamiętając równocześnie, że dyskusja to nie synonim kłótni, a na ludzi, z którymi się nie zgadzamy, nie musimy napadać, atakować, ponieważ mają oni prawo do poglądów odmiennych od naszych. Próba przekonania innych do naszych racji powinna się odbywać za pomocą argumentów, a nie podniesionego głosu. Wówczas nie stracimy na naszej serdeczności, a wręcz zyskamy w oczach rozmówców dzięki swojej prawdomówności i, pomimo odrębnej opinii, umiejętności niewchodzenia w spory.
Kontakt wzrokowy
Spróbuj być asertywnym nie patrząc komuś w oczy. Możesz zostać potraktowany wręcz niepoważnie. Osoba asertywna to człowiek, który nie boi się wyrażać swojego zdania, a co za tym idzie, śmiało patrzy rozmówcy w oczy, pokazując tym samym, iż jest rzeczywiście przekonany o swojej racji.
Głos
Czy wiecie, za jakimi kandydatami do pracy nie przepadają rekruterzy? Z pewnością nie marzą o rozmowie z osobą, która mruczy coś pod nosem, powodując tym samym, że rozmówca nie do końca jest pewien treści, którą ktoś pragnie mu przekazać. Chcesz być asertywny? Mów głośno i wyraźnie. Dajmy szansę drugiej osobie i pozwólmy jej zrozumieć to, co właśnie wyartykułowaliśmy.
Uścisk ręki
Jest bardzo dobrym wyznacznikiem tego, jak czujemy się w danym otoczeniu oraz sytuacji. Nikt nie lubi dotykać mokrych, świadczących o uczuciu strachu, dłoni (choć z tym problemem dość łatwo można sobie poradzić, używając specjalistycznych produktów zapobiegających tej przypadłości). To, nad czym sami możemy popracować, bez zewnętrznej pomocy, to siła naszego uścisku. Jest to o tyle istotne, iż w dobie studiów podyplomowych, szkoleń, ustawicznego dokształcania się coraz więcej osób nabywa wiedzę dotyczącą szeroko pojętych umiejętności miękkich, a tym samym nie tylko zajmuje się pracą nad sobą, lecz również wysnuwa wnioski z naszego zachowania. Nie starajmy się przesadzić i nie miażdżmy dłoni rozmówcy, aby mieć pewność, że pomyśli o nas: ,,o, ten to jest pewny swego”. Z drugiej jednak strony nie próbujmy zamieniać się w eteryczne nimfy, których uścisku ręki nie da się nawet poczuć. Spróbujmy znaleźć złoty środek.
Wzbudzanie zaufania
W sytuacjach biznesowych obowiązuje nas pewna etykieta. Są tematy, po których wypada nam się poruszać, pytania, które można zadać. Każdy jednak pilnuje, aby nie przekroczyć granic dobrego smaku. Istnieją także sytuacje mniej sformalizowane (kolacje, przerwy w pracy, wyjazdy integracyjne). Wówczas jak najbardziej warto pokazać, że jesteśmy po prostu ludźmi. Osoba asertywna często kojarzy się z człowiekiem, który nie robi nic oprócz negowania zdań innych czy wyrażania krytyki. Nie musimy przecież poddawać się powyższemu stereotypowi. To, że potrafimy wyrazić własne zdanie, nie musi oznaczać, że naszą misją jest krytykowanie innych. To jedynie świadczy o tym, iż potrafimy dyskutować, zgadzać się z innymi bądź nie. Asertywność to nie bycie niewzruszonym cyborgiem, a świadomym siebie i innych człowiekiem.
Asertywna komunikacja - dlaczego warto nad nią pracować?
Asertywna komunikacja pomoże nam odnaleźć się w zespole współpracowników, wypracować sobie pozycję w biznesie czy osiągnąć cele osobiste. Umiejętność stawiania granic i jasnego komunikowania swoich potrzeb bezpośrednio przekłada się na poprawę jakości życia - stąd warto pracować nad postawą asertywną. Jeśli mamy problem z samodzielnym wdrożeniem zasad komunikacji asertywnej, możemy zdecydować się na profesjonalne szkolenia i treningi asertywności. Pod okiem trenera szybciej wypracujemy sobie przydatne wzorce zachowań, profesjonalista pomoże również zrozumieć nam, z czego wynikają nasze ograniczenia.
Przeczytaj na blogu artykuł:
