HEURYSTYCZNE METODY ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW – czyli kreatywność zbiorowa

Gdy w październiku 1852 roku Francis Guthrie (brytyjski prawnik, matematyk i botanik; profesor i rektor South African College) kolorował mapę Anglii, zauważył, że cztery kolory wystarczą, by każde dwa sąsiadujące ze sobą hrabstwa różniły się barwą. Pomyślał: „Czy 4 barwy wystarczą do pokolorowania dowolnej, nawet najbardziej skomplikowanej mapy …?”

Tym samym rozpoczął trwające do dziś rozważania na temat tzw. teorii kolorowania map. Jego pytaniem zainteresowało się na początku kilku matematyków. Jednak pierwszy „dowód” na tą teorię pojawił się dopiero w 1879 roku. Przedstawił go Alfred Kempe, londyński prawnik. Badania nad udowodnieniem, bądź zaprzeczeniem „dowodu” trwają praktycznie do dzisiaj i od 1852 roku do końca 20. wieku zaangażowało się w nie kilkudziesięciu znanych matematyków i naukowców. (O szukaniu „dowodów” i wynikach pracy matematyków możecie przeczytać m.in. na www.deltami.edu.pl).

 

I chociaż „kolorowanie map” stało się chyba najsłynniejszym fałszywym „dowodem” w całej historii matematyki, badania nad nim zaowocowały kilkoma dobrymi pomysłami … i o to właśnie chodzi -  również w zbiorowym myśleniu kreatywnym związanym z wcześniej jasno określonym problemem do rozwiązania.

 

Zespołowe myślenie uznawane jest za najbardziej efektywne. Zespół daje bowiem możliwość zróżnicowania opinii, postaw, doświadczenia, możliwości intelektualnych itp. wszystkich członków zespołu analizującego dany problem. Stwarza ono również okazję do stałej współpracy i rozwijania umiejętności komunikacyjnych. Poczucie więzi zespołowej ułatwia również ponoszenie porażek.  Największą popularność zdobyły metody oparte na zbiorowym generowaniu swobodnych skojarzeń, tzw. metody heurystyczne. Nazwa pochodzi od greckiego „heuriska”, co oznacza umiejętność dokonywania odkryć. Sama heurystyka jest umiejętnością, zdolnością wykrywania nowych faktów oraz budowania połączeń między tymi faktami.

 

Wyróżniamy kilka technik pracy zespołowej. Najpopularniejszą jest tzw. „burza mózgów” i jej odmiany.

 

„Burza Mózgów”

(czyli metoda Osborna) – powstała w USA w 1937 roku i polega na swobodnym szukaniu pomysłów na rozwiązanie jakiegoś problemu, zgodnie z ideą: Nawet ze słów szalonego, mądry wybrać coś zdoła /mądrość chińska/. Najpierw więc pojawiają się różnorodne pomysły, a potem następuje ich analiza i wybór najlepszego. Optymalna liczba uczestników w sesji generowania pomysłów to 10 osób. Ważne jest, aby uczestnicy znali się na problemie, o którym dyskutują. Temat dyskusji powinien być znany kilka dni naprzód, aby każdy mógł się przygotować. Czas trwania sesji powinien być także z góry określony.

Dyskusja 66 (Philips Buzz Sesion)

W tej metodzie 6 zespołów pracuje przez 6 minut nad intensywnym tworzeniem jak największej ilości pomysłów. Zasady ustalania pomysłów są analogiczne jak w „burzy mózgów”. Wszystkie 6 zespołów twórczych pracuje nad tym samym tematem, który jest wcześniej dokładnie określony. Grupy pracują w oddzielnych pomieszczeniach. Po 6 minutach zespoły spotykają się na tzw. sesji plenarnej i wymieniają się wynikami prac. Wyniki sesji plenarnej + wnioski omawiane są znowu w małych zespołach i znowu wspólnie podsumowywane. Tak stopniowo zespół dochodzi  do rozwiązań akceptowanych przez wszystkich uczestników.

BrainWritting 365

Zamiast wypowiadać głośno swoje pomysły, każdy z 6-osobowego zespołu zapisuje je na przygotowanych indywidualnych arkuszach. Na początku każda osoba wpisuje na arkusz 3 pomysły i przekazuje sąsiadowi kartkę. Sąsiad dopisuje na tym arkuszu kolejne 3 swoje pomysły. Oczywiście pomysły muszą być nowe, modyfikujące lub rozwijające zgłoszone uprzednio propozycje. Na zapisanie 3 pomysłów uczestnik sesji ma każdorazowo 5 minut. Procedura powtarza się dotąd, aż formularz wykona pełny obrót między uczestnikami. Dzięki temu w krótkim czasie zgłoszonych jest 18 pomysłów, które mogą być poddane ogólnej dyskusji.

 

Każda z tych metod powinna przebiegać zgodne z tzw. twórczym cyklem rozwiązywania problemów:

  1. Dostarczenie i identyfikacja problemu
  2. Sformułowanie zadania heurystycznego
  3. Powołanie zespołu do rozwiązania zadania
  4. Generowanie pomysłów
  5. Wartościowanie i wybór pomysłów
  6. Konstruowanie wariantów rozwiązania problemu
  7. Wartościowanie i wybór wariantu rozwiązania
  8. Opracowanie projektu rozwiązania problemu

(źródło: Marek Lisiecki, „Metody i techniki organizatorskie i kierownicze, W-wa 1997)

 

W zespołowej kreatywności występuje konieczność odstawienia na dalszy plan przekonań pochodzących ze źródeł naszej wiedzy czy doświadczenia. Należy odejść od technicznego modelu myślenia, który polega na znajdywaniu rozwiązań, które są oczywiste i znane. Metody heurystyczne pozwalają na sięgnięcie do tej części naszego potencjału i potencjału naszych pracowników, który w codziennej pracy często pozostaje ukryty, a na który składają się: fantazja, intuicja, emocje i logiczne myślenie.

Jeśli chcielibyście dowiedzieć się więcej o tajnikach zarządzania zespołem, to  serdecznie zapraszam wszystkich  na moje szkolenia z tego zakresu.

 

Agnieszka Olejnik, ekspert HR, coach kariery, Trener AVENHANSEN®

Trener, Doradca Merytoryczny ds. Komunikacji i Wystąpień Publicznych Dyplomowany trener biznesu i coach, doświadczony menedżer i ekspert w dziedzinie Zarządzania Zasobami Ludzkimi i Rozwoju.

Przeczytaj więcej na: http://szkolenia.avenhansen.pl/trenerzy/agnieszka-olejnik.html

Doradca Merytoryczny ds. Komunikacji i Wystąpień Publicznych Dyplomowany trener biznesu i coach, doświadczony menedżer i ekspert w dziedzinie Zarządzania Zasobami Ludzkimi i Rozwoju.

 

Zobacz kalendarz najbliższych szkoleń Trenera »

 

HEURYSTYCZNE METODY ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW – czyli kreatywność zbiorowa
Oceny: 0 z 5 z 0 głosów